– اصلاح قوانین و مقررات و اصلاح نظام سازمانی و مدیریتی در سطح دولت هماهنگ با توسعه صنعتی کشور

– همسویی مسئولان و پای‌بندی به اجرای قانون به جای اتخاذ تصمیمات اقتصادی تنها از سوی افرادی خاص بدون مشورت و هم‌فکری با باقی جامعه اقتصادی کشور

اتخاذ تدابیر بالا منجر به قدرتمند شدن بخش تولید کشور خواهد شد که در صورت آزادسازی اقتصاد کشور و رفع محدودیت‌های تجاری، بازار آزاد شکل خواهد گرفت که خود قیمت‌ها را کنترل خواهد کرد به طور یکه موجبات کاهش هزینه تمام شده محصولات داخلی را فراهم می‌آورد. این امر در نهایت باعث کاهش قاچاق خواهد بود؛ هرچند که خود این هدف مهم‌تر از کاهش قاچاق کالا می‌باشد زیرا هم مقدمه کاهش قاچاق کالا است و هم مقدمه بسیاری دیگر از مسائل و مشکلات و اهداف سیاسی و اقتصادی و اجتماعی و فرهنگی کشور. چه‌بسا خود این امر نیز از نظر برخی یک هدف نهایی می‌باشد که شکوفایی اقتصادی و رفاه جامعه جامعه را در پی دارد.

۳-افزایش استاندارد و کیفیت محصولات داخلی نسبت به محصولات مشابه خارجی

این کار باعث کاهش تقاضا نسبت به کالاهای خارجی می‌شود، زیرا با افزایش کیفیت کالای داخلی توان رقابت آن با نمونه خارجی آن افزایش یافته و چنان چه قیمت نهایی آن نیز نزدیک به کالای خارجی باشد، تقاضا نسبت به کالای داخلی فزونی یافته و در رقابت نهایی کالای خارجی پیروز خواهد شد. تمایل به مصرف کالای داخلی به کاهش تقاضا نسبت به کالای خارجی منجر می‌شود.

افزایش استاندارد و کیفیت محصول داخلی از عوامل مهم بر کاهش مصرف و مطلوبیت قاچاق کالا است، زیرا وقتی قاچاقچی بداند که کالایی که او می‌خواهد وارد کند در داخل کشور با کیفیتی مطلوب تهیه و توزیع می‌شود و مصرف‌کننده داخلی تمایلی به استفاده از نمونه مشابه خارجی ندارد، از وارد کردن آن کالا به کشور منصرف می‌شود.

البته از لحاظ روانی در فرهنگ ایرانیان میل و رغبت به کالای خارجی نهادینه شده است به طوری که به صرف این که کالایی کالای خارجی نامیده شود، در نظر مصرف‌کنندگان ما یک کیفیت کاذب در ذهن آن ها متبلور می‌شود. چنان چه گاهی یک کالای داخلی از کیفیت بالاتری نسبت به یک کالای بی‌کیفیت خارجی وجود دارد، اما از نظر مصرف‌کننده داخلی ترجیحی وجود دارد که از کالای خارجی استفاده کند، زیرا عنوان کالای خارجی را یدک می‌کشد. کالای داخلی هرچند هم که باکیفیت ساخته شود به خاطر نام ایرانی داشتن نوعی عدم کیفیت را در ذهن متبادر می‌سازد.

میل به استفاده از کالای خارجی در فرهنگ ما رسوخ ‌کرده‌است که متأسفانه ولع آن در کشور ما سابقه دیرینه دارد. البته این امر ناشی از عوامل فرهنگی و تا حدودی هم مربوط به کیفیت کالای تولید داخل است که گاهی در رقابت با کالای خارجی تاموفق بوده و نتوانسته است رضایت مصرف‌کنندگان داخلی را جلب نماید. ضمن این که برخی از کالاها به دلیل تکنولوژی پیشرفته سیاست‌های مالی و اقتصادی به دلیل مقرون به صرف نبودن در داخل تولید نمی‌شود و به دلیل گران‌قیمت بودن در داخل و تفاوت خارجی آن انگیزه برای قاچاق آن کالاها تشدید می‌شود.

افزایش استاندارد و کیفیت محصول داخلی نه تنها از عوامل کاهش قاچاق کالا به داخل کشور است، بلکه می‌تواند به رونق اقتصاد داخلی و بالا بردن سطح تولید افزایش میزان صادرات کالاهای غیرنفتی به خارج شود. البته رسیدن به چنین شرایطی باز هم زمینه‌ای مناسب برای «قاچاق منفی» فراهم می آورد زیرا در این شرایط کیفیت کالای داخلی باعث می‌‌شود که قاچاقچی رو به خارج کردن آن از کشور بیاورد. در چنین شرایطی قیمت کالا نقش مهمی را ایفا می‌کند، زیرا از یک طرف قیمت پایین‌تر نسبت به کالای خارجی باعث افزایش مصرف کالای داخلی و کاهش تقاضا نسبت به کالای خارجی می‌شود و شرایط زمینه مناسبی برای افزایش قاچاق آن کالا به خارج می‌شود (قاچاق منفی). از سوی دیگر بالاتر بودن قیمت کالای استاندارد و باکیفت داخلی هرچند باعث کاهش قاچاق منفی می‌شود اما باز هم به میزانی عرصه تقریباً سودزایی برای قاچاق مثبت است. در نتیجه چنان چه کالای باکیفیت بالا با قیمتی برابر یا نزدیک به کالای مشابه خارجی با همان کیفیت باشد، قاچاق آن کالا برای قاچاقچیان سدی دربرنخواهد داشت. البته باز یادآور می‌شویم ک رسیدن به تولید کالای خارجی با استاندارد و کیفیت قابل رقابت با نمونه خارجی خود هدفی دشوار اما قابل دسترس است و بحث از این که «چگونه ‌به این سطح برسیم» مهم‌تر از این است که «اگر به آن جا رسیدیم چه کنیم که کالای ما به خارج قاچاق نشد!».

ذکر این نکته لازم است که گاهی اوقات کیفیت کالا در برابر قیمت نادیده گرفته می‌شود. به عنوان مثال در دامپینگ (Dampin) که یکی از سیاست‌های اقتصادی در سطح بین‌الملل برای به دست آوردن بازار تجارت داخلی کشورها است به صورت فروش کالا به قیمت نازل‌تر است. کشور چین مدتی است که این سیاست را در دست گرفته و باعث رکود و حتی ورشکستگی برخی از کارخانه‌ها داخلی کشورها شده است. کالای چینی با کیفیت بسیار پایین‌ اما قیمتی تی یک چهارم قیمت اخیر آن انگیزه فراوانی هم برای مصرف‌کنندگان داخلی و هم قاچاقچیان ایجاد ‌کرده‌است. این مسأله بسیار بغرنج‌تر از آن است که بتوان با تقویت تولید داخلی به مبارزه آن پردخت. تدابیر کنترلی قاچاق در این زمینه کاراتر می‌باشد که در جلوتر به آن ها اشاره می‌شود.

۴-بهینه کردن میزان یارانه‌ها و تطبیق آن در داخل با کشورهای همسایه

هرچند در ایرن همیشه دولت‌ها بر حمایت از اقشار ضعیف و کم‌درآمد تأکید ‌داشته‌اند، اما یارانه باعث می‌شود که اجناس مشمول یارانه مورد هدف قاچاق قرار بگیرد و بازار سیاه برای خرید و فروش آن به راه بیافتد. قبل از سهمیه‌بندی بنزین که علت ارزان بودن بنزین در داخل کشور نسبت به کشورهای همسایه این عامل باعث شده بود تا حجم بسیار زیادی از سوخت به صورت قاچاق از کشور خارج شود، اما افزایش قیمت بنزین و سهمیه‌بندی باعث شد تا بنزین زمانی که به دلیل پایین بودن قیمت و فراوانی توزیع آن به کشورهای همسایه قاچاق می‌شد؛ صورت معکوس به خود گرفت و از کشورهای همسایه به ایران وارد می‌شود.

به عبارتی کالایی که سوبسید زیاد در ایران دارد کالایی است که به خارج قاچاق می‌شود و کالایی که یارانه آن متناسب نیست و یا عرضه و فراوانی توزیع آن در داخل کم می‌باشد از کشورهای همسایه به داخل قاچاق می‌شود. لذا چنان چه میزان یارانه‌ها به طریقی محاسبه شود که قیمت نهایی آن برابر و یا نزدیک به قیمت کشور همسایه باشد باعث می‌شود که میل و رغبت نسبت به قاچاق کالا کاهش پیدا کند. حتی اگر اختلاف قیمت کالا با لحاظ کردن یارانه به علاوه هزینه قاچاق آن که قاچاقچیان صرف می‌کنند در نهایت به مقدار کمی برسد باز هم از مطلوبیت قاچاق آن کالا برای قاچاقچیان کاسته می‌شود.