یکی از اثرات وجود اطلاعات نامتقارن اخلال در عملکرد درست بازارها است. هرچه عدم تقارن اطلاعاتی در یک بازاربیشتر باشد، کارایی آن کمتر خواهد بود و نسبت تعداد مبادلات فوق کاهش خواهد یافت. زمانی که عدم تقارن اطلاعاتی در رابطه با سهام یک شرکت افزایش یابد، ارزش ذاتی آن با ارزشی که سرمایه گذاران در بازار سرمایه برای سهام مورد نظر قائل می ‏شوند، متفاوت خواهد بود. در نتیجه، ارزش واقعی سهام شرکت‏ها با ارزش مورد انتظار سهام‌داران تفاوت خواهد داشت.

موضوع بازارهای نامتقارن، مسئله بسیار مهمی است که با پیچیده شدن کالاها و خدمات و از طرف دیگر پیچیده شدن مکانیزم مبادله، روز به روز مهم تر می‏ شود و بازیگران بازار یعنی فروشنده‏ها، خریداران، نهادهای قانونی، مدیران، اعتبار دهندگان و نهایتاً دولت نیاز به توجه بیشتر و ارائه راهکارهای جدیدتری در این ارتباط دارند. معامله بر اساس اطلاعات نهانی به دلایل کاهش اطمینان سرمایه گذاران در بازارهای سهام، ایجاد پاداش‏های نادرست مدیریت، ممانعت از افشای به موقع و جریان اطلاعات در درون شرکت، اثر نامطلوب بر فرایند جمع‌ آوری و انتشار اطلاعات توسط اشخاص بیرونی، افزایش تضاد بین سهامدارن و دیگر گروه ها و افزایش هزینه‏ های سرمایه ای شرکت مورد انتقاد قرار گرفته است. عدم تقارن اطلاعات دارای پیامدهای نامطلوب متفاوتی از قبیل افزایش هزینه‏ های معاملاتی، ضعف بازار، نقد شوندگی پایین و به طور کلی کاهش سود حاصل از معاملات در بازارهای سرمایه خواهد شد.

۲-۷ عدم تقارن اطلاعاتی و دامنه تفاوت قیمت پیشنهادی خرید و فروش سهام:

زمانی که معامله گران از وجود افراد غیرمطلع در بازار آگاه شوند، در این حالت افزایش سطح عدم تقارن اطلاعاتی از طریق گسترش دامنه تفاوت قیمت پیشنهادی خرید و فروش سهام نشان داده می‏ شود. دامنه تفاوت قیمت پیشنهادی خرید و فروش سهام نشان دهنده میزان شکاف موجود میان «قیمت پیشنهادی خرید سهام» و «قیمت پیشنهادی فروش سهام» می‏ باشد.قیمت پیشنهادی خرید سهام، به قیمتی گفته می‏ شود که سرمایه گذار یا بازارگردان برای خرید سهام خاصی پیشنهاد می ‏کند.قیمت پیشنهادی فروش سهام نیز به قیمتی گفته می‏ شود که یک فروشنده سهام یا بازارگردان برای فروش آن سهام پیشنهاد می ‏کند. معامله ‌بر اساس اطلاعات نهانی به دلیل افزایش هزینه‏ های معامله، سبب افزایش اختلاف قیمت پیشنهادی خرید و فروش می‏ شود. قضیه تفاوت قیمت پیشنهادی خرید و فروش سهام ریشه در جریان عرضه و تقاضای غیر عادی دارد که این خود از وجود اطلاعات محرمانه ناشی می‏ شود. هنگام وجود اخبار محرمانه بد، عرضه سهام زیاد می‏ شود و قیمت‏های پیشنهادی فروش نیز کاهش می‏یابد. برعکس، هنگام وجود اخبار محرمانه خوب، تقاضا زیاد می‏ شود و قیمت پیشنهادی خرید نیز افزایش می‏یابد.

۲-۷-۱ مفهوم دامنه تفاوت قیمت پیشنهادی خرید و فروش سهام:

زمانی که اوراق بهادار انتشار می‏یابد، به موجودیت خود در بازار ادامه می‏ دهد تا بازخرید شود یا به سررسید پرداخت برسد. اما برخی دیگر از اوراق بهادار را عده ای فروخته و عده ای دیگر آن را خریداری می‏ کنند. ‌بنابرین‏ دو نوع بازار خواهیم داشت: نوع اول بازاری است که برای تمامی اوراق بهادار وجود دارد و نوع دوم، بازاری است که جریان خرید و فروش اوراق بهادار را در طی زمان پیگیری می ‏کند. در نمودار ۲-۱ این دو بازار و نحوه به تعادل رسیدن عرضه و تقاضا در آن‏ها نشان داده شده است .

شکل سمت چپ که بازار موجودی را نشان می‏ دهد، نمایانگر یک عرضه ثابت و تقاضایی به شکل اریب و رو به پایین با توجه به قیمت اوراق بهادار می‏ باشد. هر چه قیمت اوراق بهادار کمتر باشد، تقاضا برای آن بیشتر خواهد بود. شکل سمت راست، بازار در جریان را برای هر واحد نشان می‏ دهد. اگر زمان یک روز باشد، شکل سمت راست نمایانگر تقاضایی رو به پایین است. در این شکل عرضه ثابت نخواهد بود و به صورت اریب و رو به بالا می‏ باشد .تعادل در شکل سمت چپ زمانی اتفاق می‏افتد که قیمت در سطح Pe باشد. در شکل سمت راست، جریان عرضه وتقاضا در نقطه ای یکدیگر را قطع می‏ کنند. این نقطه جایی است که عرضه اوراق بهادار با تقاضای آن به تعادل رسیده است. اگر هر دو بازار به تعادل برسند، تعادل کلی ایجاد خواهد شد. در تعادل کلی، قیمت اوراق بهادار در هر دو بازار یکسان خواهد بود.

اما در بازار واقعی، این قیمت‏های معاملاتی است که مورد توجه قرار می‏ گیرد.قیمتی که سرمایه گذار یا بازارگردان برای خرید سهام خاصی پیشنهاد می ‏کند قیمت پیشنهادی خرید سهام و قیمتی که یک فروشنده سهام یا بازارگردان برای فروش آن سهام پیشنهاد می ‏کند قیمت پیشنهادی فروش سهام نامیده می‏ شود. اختلاف بین این دو قیمت، دامنه تفاوت قیمت پیشنهادی خرید و فروش سهام خواهد بود. اگر بیش از یک معامله گر یا بازارگردان وجود داشته باشد، تفاوت بالاترین قیمت پیشنهادی خرید و پایین ترین قیمت پیشنهادی فروش را دامنه تفاوت قیمت پیشنهادی خرید و فروش بازار می‏نامند و نقطه تعادلی، جایی بین قیمت پیشنهادی خرید و فروش بازار قرار می‏ گیرد. در نمودار۲-۲ دامنه تفاوت قیمت پیشنهادی خرید و فروش سهام نشان داده شده است. معامله زمانی رخ خواهد داد که بالاترین قیمت پیشنهادی خرید و پایین ترین قیمت پیشنهادی فروش برابر باشد (فدایی نژاد،۱۳۷۸).

نمودار ۲-۱٫نحوه به تعادل رسیدن عرضه و تقاضای اوراق بهادار در بازار سرمایه

قیمت

قیمت

عرضه

عرضه

Pe

تقاضا

تقاضا

Pe

موجودی اوراق بهادار

مقدار زمان

در ادبیات مالی بازارگردان‏ها یا متخصصین^[۱۱] افراد یا موسساتی هستند که با هدف کسب سود اقدام به خرید و فروش دارایی‏های مالی (اوراق بهادار) می‏ نمایند و بنابر ماهیت عملکرد، از نوسانات ناخواسته قیمت دارایی‏های مالی می‏کاهند. اغلب بازارهای نوظهور یا توسعه نیافته با دو مشکل اساسی کمبود سرمایه و کمبود شناوری مواجه می‏ باشند که این مشکلات باعث کاهش قدرت نقدشوندگی و افزایش نوسانات قیمت سهام می‏ شود. بازارگردانی از مفاهیم پذیرفته شده در علوم مالی و یکی از مفید ترین فعالیت‏ها جهت افزایش کارایی بازار از دید فعالان بازار سرمایه محسوب می‏ شود. بازارگردانان با ارائه سفارش خرید به موقع فشار عرضه و با ارائه سفارش فروش به موقع فشار تقاضا، نقد شوندگی سهام را بالا برده و از کاهش یا افزایش ناگهانی قیمت‏ها جلوگیری به عمل می ‏آورد که این امر به نوبه خود باعث کاهش ریسک برای سهام‌داران جزء می‏ گردد.عمده ترین دستاوردهای اجرا و پیاده سازی سیستم بازگردانی عبارتند از: افزایش نقدشوندگی، کاهش نوسان پذیری^[۱۲] قیمت و کاهش هزینه‏ های معاملات از طریق کاهش شکاف قیمتی عرضه وتقاضا(کامل نیا،۱۳۸۷).