در تحقیقات توصیفی- پیمایشی می توان جامعه مورد مطالعه را از طریق پیمایشی تحت بررسی و آزمون قرار داد. پیمایش عبارت از جمع آوری اطلاعات است که با طرح و نقشه و به عنوان راهنمای عملی توصیف یا پیش بینی و یا به منظور تجزیه و تحلیل روابط برخی متغیرها، صورت میگیرد. پیمایش توصیفی، به توصیف پدیده های خاص در محیطی معین می پردازد.
تحقیق پیمایشی روشی در تحقیق است که فراتر از یک تکنیک خاص در گردآوری اطلاعات است. هر چند معمولا در آن از پرسشنامه استفاده می شود اما فنون دیگری از قبیل مصاحبهی ساختمند، مشاهده و تحلیل محتوا…هم به کار میروند. مشخصه تحقیق پیمایشی مجموعه منظمی از داده هاست که آن را ماتریس متغیر بر حسب داده های موردی مینامند. در این ماتریس، صفت یا ویژگی هر مورد را بر حسب متغیر مورد بررسی گردآوری میکنیم و با کنار هم گذاشتن این اطلاعات به مجموعه ای ساختمند میرسیم (خاکی، ۱۳۸۶، ص. ۲۱۲)
تحقیق پیمایشی عبارت است از اجرای پرسشنامهها روی نمونه ای از پاسخگویانی که از میان جمعیتی انتخاب میشوند .تحقیق پیمایشی بهترین روش موجود برای آندسته از پژوهندگان اجتماعی است که علاقه مند به جمع آوری داده های اصلی برای توصیف جمعیتهای بسیار بزرگی هستند که نمی توان به طور مستقیم آن ها را مشاهده کرد با نمونه گیری احتمالی دقیق می توان گروهی از پاسخ گویان را فراهم آورد که ویژگی های آنان منعکس کننده ویژگی های جمعیت بزرگتر باشد و پرسشنامه های استاندارد شده دقیق داده هایی را به دست میدهند که با داده هایی که از همه پاسخگویان به دست میآیند شباهت دارند.
در این تحقیق نیز ما به توصیف و مطالعه آنچه که هست می پردازیم، بنابرین روش تحقیق مناسب، روش تحقیق توصیفی- پیمایشی است.
۳-۴ متغیرهای پژوهش
در این تحقیق برای پاسخ دادن به سؤالهای تحقیق، تشخیص متغیرها با توجه به کیفی بودن نوع تحقیق امری ضروری نمی باشد اما با وجود اینکه تحقیق به صورت کیفی میباشد، دو نوع متغیر در نظر گرفته شده است.
الف) متغیر مستقل: یک ویژگی از محیط فیزیکی یا اجتماعی است که بعد از انتخاب،دخالت یا دستکاری شدن توسط محقق مقادیری را می پذیرد تا تاثیرش بر روی متغیر دیگر (متغیر وابسته) مشاهده شود.
ب) متغیر وابسته: متغیری است که که تغییرات آن تحت تاثیر متغیر مستقل قرار میگیرد.
در این تحقیق ” اخلاق حرفه ای حسابداران “به عنوان متغیر مستقل که خود به چهار جزء (ارزشهای فردی حسابداران، الزامات قانونی، رازداری و بیطرفی حسابدار و همچنین مسئولیت پذیری اجتماعی) تفکیک می شود، مورد بررسی و سنجش قرار میگیرد. متغیرهای وابسته نیز” ارتقاء سبک های نوین رهبری مالی”میباشند که این نیز به شش جزء (ارزش های رهبران در بعد تبیین کننده وضع موجود، صلاحیت های رهبری، خود مدیریتی، وظایف کارکنان، روابط انسانی و ارتباط با مشتریان) تفکیک میشوند.
۳-۵ جامعه و نمونه آماری
۳-۵-۱ جامعه آماری
جامعه آماری عبارت است از مجموعهای از افراد، اشیاء و …. (واحد) که حداقل در یک صفت، مشترک باشند.(خاکی، ۱۳۸۶، ص. ۲۵۰)جامعه آماری به کل گروه افراد، وقایع یا چیزهایی اشاره دارد که محقق میخواهد به تحقیق درباره آن ها بپردازد.
جامعه آماری در این پژوهش را سرپرستان، سرپرست ارشدان، مدیران وحسابداران رسمی در استخدام شاغل در مؤسسات حسابرسی سطح یک معتمد سازمان بورس و اوراق بهادار تهران، که در سال ۱۳۹۲ و ۱۳۹۳ در این مؤسسات شاغل اند تشکیل میدهد.
۳-۵-۲ نمونه گیری و تعیین حجم نمونه
نمونه گیری
در مرحله نمونه گیری بدان سبب آمار ضرورت پیدا میکند که امکان مطالعه تمام افراد در خصوص پدیده مورد مطالعه وجود ندارد. بنابرین محقق ناچار است قلمرو مطالعه خود را درباره افراد جامعه محدود کند و به جای تمام افراد جامعه، تعدادی را که معرف کل جامعه باشد، انتخاب کند. پس از انتخاب موضوع تحقیق و بیان مسئله، یکی از تصمیمات مهمی که در پیش روی هر پژوهشگری قرار دارد انتخاب نمونه است، نمونه ای که باید نماینده جامعه ای باشد که پژوهشگر قصد تعمیم یافته های تحقیق خود به آن جامعه را دارد. اگر محقق پژوهش خود را بر تمامی افراد جامعه اجرا کند روش او سرشماری خواهد بود یعنی محقق باید تمامی افراد جامعه را تک تک مورد بررسی و آزمون قرار دهد (بهبودیان،۱۳۹۱، ۵۴ ). اما چون اکثر پژوهشگران توان و زمان اجرای پژوهش بر کل جامعه را ندارند به همین دلیل پژوهش خود را محدود به نمونه کوچکی میسازند.
نمونه گیری یعنی انتخاب تعدادی از افراد، حوادث، و اشیاء از یک جامعه تعریف شده به عنوان نماینده آن جامعه. اولین قدم در نمونه گیری تعریف جامعه مورد نظر است و هدف نوعی نمونه گیری است که تمام افراد جامعه جهت انتخاب شدن شانس برابر داشته باشند (بهبودیان،۱۳۹۱، ۵۴ ).
شیوه های نمونه گیری مرسوم و متداول در اصل به دو بخش تقسیم میشوند :
۱٫ نمونه گیری سهمیه ای
۲٫ نمونه گیری اتفاقی یا احتمالی
نمونه گیری سهمیه ای : اگر اعضای طبقه یک گروه بیشتر باشد پس در نمونه نیز تعدادشان بیشتر خواهد بود. از این شیوه وقتی استفاده می شود که اولا هدف تحقیق کمتر جنبه علمی داشته باشد ثانیاً ساخت جامعه مورد مطالعه مشخص باشد. نمونه گیری سهمیه ای شرط قابلیت تعمیم را به اندازه لازم دارا نیست.
نمونه گیری اتفاقی یا احتمالی : در این نوع نمونه گیری که گاه نمونه گیری تصادفی نیز خوانده می شود انتخاب افراد بر اساس ضابطه کنترل شده ای نیست و متکی به اصل “مشت نمونه خروار است” میباشد (بهبودیان،۱۳۹۱، ۵۴ ). نمونه گیری اتفاقی خود دارای انواع گوناگون میباشد که محققین در شرایط خاص تحقیق خود آن ها را ابداع کرده و به کار بسته اند و شامل مواردی چون نمونه گیری تصادفی ساده، نمونه گیری منظم یا سیستماتیک، نمونه گیری طبقه ای، نمونه گیری خوشه ای و نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای میباشد.
تعیین حجم نمونه