در این روش به منظور رتبه بندی و یافتن بهترین گزینه از مفهوم بذپدترین گزینه استفاده می‌کند و میزان سازش میان فاصله گزینه ها نسبت به بهترین گزینه و به این علت جزء روش های برنامه ریزی سازشی طبقه بندی می‌شود. این روش در مقایسه با روش تاپسیس، در محاسبه فواصل گزینه ها میزان اهمیت فاصله مطلوب نسبت به بهترین حالت و بدترین حالت را در نظر می‌گیرد.
مدل های غیر جبرانی
در این مدل تعامل و مبادله میان شاخص ها مجاز نیست یعنی به طور مثال نقطه ضعف موجود در یک شاخص ها توسط مزیت موجود در یک شاخص دیگر جبران نمی‌شود. مطلوبیت این مدل ها زمانی روشن می‌شود که تحلیلگر با محدود بودن اطلاعات مواجه و یا دسترسی به تصمیم گیرندگان محدود باشد.
از جمله روش های غیر جبرانی می توان به روش تسلط، روش حذف، روش لکسیکوگراف، روش رضایت بخش شمول، روش رضایت بخش خاص، روش ماکسی-مین[۴۹]، روش مینی-مین[۵۰]، پرمیوشن[۵۱] و کوالی‌فلکس[۵۲] اشاره کرد.
۲-۷- پیشینه پژوهش
مطالعات تجربی بسیار کمی وجود دارند که استفاده از شاخص های ارزیابی عملکرد و اثربخشی پروژه و تکنیک‌های آن را در شرکتها، مؤسسات تولیدی و خدماتی نشان دهند.
جعفری به ارائه الگویی جهت اولویت بندی پروژه های پژوهشی با رویکرد کارت امتیازی متوازن و تئوری خاکستری پرداخت. در این پژوهش ابتدا مهمترین شاخص ها با توجه به ویژگیهای عملکردی و با توجه به رویکرد کارت امتیازی متوازن استخراج شدند. و سپس وزن مناظر و شاخص ها و تاثیرگذاری و تاثیرپذیری آنها در محیط خاکستری اندازه گیری شد (جعفری, ۱۳۹۰).
در سال ۱۳۸۹ به منظور ارزیابی عملکرد پروژه ها، روش‌ها و ابزارهای متنوعی توسط سازمان‌های پروژه محور و صاحب‌نظران دانش پروژه تعریف و ارائه شده است. پژوهش با عنوان کمی سازی عملکرد پروژه ها و ارزیابی آن به روش رادار توسط سلیم زاده در این راستا انجام گرفته است (سلیم زاده، ۱۳۸۹).
در سال ۱۳۸۹ بااوش و حکیمی در مقاله به بررسی عوامل مؤثر به اثربخشی ارائه خدمات مجازی مدیریت شهری در ایجاد رضایتمندی شهروندان در مناطق ۲۲ گانه شهرداری تهران پرداختند و نتایج حاصل از طرح‌ها و پروژه های مدیریت شهری را مورد ارزیابی قرار دادند و و به بررسی اثربخشی این طرح‌ها در رضایتمندی شهروندان پرداختند (بااوش و حکیمی، ۱۳۸۹). بزاز جزایری در سال ۱۳۸۱ به بررسی و ارزیابی اثربخشی دوره های آموزشی برگزار شده در شرکت ملی فولاد ایران پرداخته است در این پژوهش به بررسی و ارزیابی دوره های آموزشی در بین سال‌های ۱۳۷۵ تا ۱۳۸۰ در شرکت ملی فولاد پرداخته شده است و در پایان پیشنهاداتی برای افزایش اثربخشی دوره های آموزشی در این شرکت ارائه شده است (بزاز جزایری، ۱۳۸۱).
ذاکری و همکاران در مقاله‌ایی به تدوین شاخص‌های سنجش عملکرد واحد های پژوهشی در شرکت پالایش گاز سرخون و قشم پرداختند، نتایج حاصل از این پژوهش در ششمین همایش مراکز تحقیق و توسعه صنایع و معادت در سال ۱۳۸۶ ارائه گردید (ذاکری و همکاران، ۱۳۸۶). میرزایی در سال ۱۳۸۸ پژوهشی با عنوان طراحی مدل ارزیابی و سنجش اثربخشی طرح های پژوهشی کاربردی در وزارت صنایع و معادن بر روی طرح های پژوهشی انجام شده، را مورد بررسی قرار داده است و به سنجش نتایج این طرح ها با اهداف از پیش تعیین شده پرداخته است (میرزایی،۱۳۸۸).
کائو و هافمن در مقالهای به ارائه رویکردی برای توسعه یک سیستم ارزیابی عملکرد پروژه پرداختند. در این پژوهش از یک رویکرد دو مرحله ای برای طراحی یک سیستم ارزیابی عملکرد استفاده شد. در گام اول از رویکردی با عنوان (FM&T)[53] برای تعیین معیارهای عملکرد پروژه ها استفاده شد و در مرحله دوم مدل تحلیل پوششی داده ها برای ارزیابی کارایی با بهره گرفتن از معیارهای تعیین شده به کار گرفته شد(کائو و هافمن[۵۴]، ۲۰۱۱).
در مقالهای با عنوان” تاثیر خیرخطی بر عملکرد پروژه های “تحقیق و توسعه” علاوه بر تعیین روابط بین عملکرد پروژه ها و عوامل تعیین کننده مؤثر بر آنها با شبکه عصبی مصنوعی[۵۵]، به بررسی تاثیر سه عامل کیفیت محیط پروژه، مهارت مدیر پروژه و اثربخشی تیم پروژه بر عملکرد پروژه نیز پرداخته شد(چن، چانگ و چانگ[۵۶]، ۲۰۱۲).
پریتو و زفیو در سال ۲۰۰۷ کارایی تکنیکی بالقوه را با مقایسه تکنولوژی‌های متناسب با اقتصادهای مختلف ارزیابی نمودند (پریتو و زفیو، ۲۰۰۷).در سال ۲۰۰۸ یو و لین مقاله ایی با عنوان کارایی و اثربخشی عملکرد راه آهن با بهره گرفتن از مدل تحلیل پوشش داده های شبکه ایی چند فعالیته ارائه نمودند (یو لین، ۲۰۰۸). مقاله “تجزیه کارایی در تحلیل پوشش داده های شبکه ایی: یک مدل واقعی”توسط کائو در سال ۲۰۰۹ ارائه گردید. در این مقاله هر سیستمی سری شامل ساختار موازی است. بدین ترتیب بر اساس ساختار‌های سری و موازی کارایی سیستم تولید به کارایی‌های مراحل سری و ناکارایی‌های هر مرحله این سری، به مجموعه ناکارایی‌های فرایند‌های جزء که به صورت موازی به همدیگر متصل شده‌اند، تقسیم می‌شود (کائو، ۲۰۰۹).
ویتنر و همکاران در مقاله‌ایی به بررسی امکان استفاده ار زویکرد تحلیل پوششی داده ها برای ارزیابی عملکرد پروژه ها در یک محیط چند پروژه ایی پرداخته‌اند که هر پروژه معمولا رویکردی غیر تکراری دارد (ویتنر و همکاران،۲۰۰۴).
درانگلن وهمکارانش در مقاله ای، عملکرد پروژه های تحقیقاتی را از جنبه های کیفیت، نوآوری، زمان و هزینه، در نظر گرفتند. همچنین روشهای چک لیست، مدل مقیاس بندی و مدل نمره دهی را برای ارزیابی عملکرد پروژه ذکر کردند(درونگلن و همکاران[۵۷]، ۲۰۰۰). پوه و همکارانش[۵۸] در مقاله خود روشهای ارزیابی پروژه تحقیق و توسعه را به دو دسته اصلی روشهای رتبه بندی و وزندهی و روش سوددهی، تقسیم می‌کنند (پوه و همکاران، ۲۰۰۱). سایواتانو پیلای و همکارانش[۵۹] نیز در مقاله ای، یک مدل برای اندازه‌گیری عملکرد پروژه های تحقیق و توسعه، در یک محیط چند پروژهای و مهندسی همزمان، ارائه نمودند. آنها سه مرحله انتخاب، اجرا و پیاده سازی را برای دوره عمر یک پروژه در نظر گرفتند، سپس یک شاخص عملکرد یکپارچه را پیشنهاد دادند که عملکرد یک پروژه تحقیق وتوسعه را به وسیله یکپارچه کردن فاکتورهای کلیدی مؤثر در هر مرحله از عمر پروژه اندازه گیری می کند(سایواتانو پیلای و همکارانش، ۲۰۰۲).
کلمانز[۶۰] در مقاله ای با عنوان” موفقیت پروژه و ارزیابی عملکرد” روش (WBS)[61]را به کار گرفت. با بهره گرفتن از این روش موفقیت و عملکرد یک پروژه می‌تواند ارزیابی شود. WBS تفکیک پروژه یا کار به بخشهای کوچکتر است. بنابرین یک پروژه می‌تواند به سلسله مراتبی از بخشهای، وظایف (سطح۱)، وظایف فرعی (سطح۲) و بستههای کاری (سطح ۳) و غیره تقسیم بندی شود. در این مدل فاکتورهای مؤثر در موفقیت یک پروژه برنامه، رضایت مشتری، ابزارها و فنون، کیفیت، تیم پروژه، بودجه و امنیت و سلامت محیط پروژه در نظر گرفته شده است(کلمانز، ۲۰۰۴).
سعیدی مهرآباد و احسانی در پژوهشی با عنوان” طراحی یک مدل ارزیابی عملکرد برای پروژه های تحقیقاتی بر اساس مثلث پروژه” شاخص های مؤثر در سنجش اثربخشی پروژه ها و یا به عبارتی مثلث پروژه در مقاله خود را انحراف زمان، هزینه و کیفیت معرفی کردند، سپس تابعی برای محاسبه عملکرد یک پروژه تعیین شد که این سه شاخص را با بهره گرفتن از منطق تابع زیان درجه دو در مهندسی کیفیت، یکپارچه می کند (سعیدی مهرآباد و احسانی, ۱۳۸۴).
